Συγκεκριµένες ποικιλίες που θα πρέπει να εκριζώσουν και τις αντίστοιχες που θα πρέπει να φυτεύσουν µε βάση τα αγρονοµικά και τα εµπορικά τους χαρακτηριστικά, φιλοξενεί η αναθεωρηµένη µελέτη του ΓΠΑ για το πρόγραµµα Αναδιάρθρωσης Καλλιεργειών.
Ο σχετικός οδηγός που φτάνει πλέον τις 256 σελίδες, µπορεί να λειτουργήσει και ως βοήθεια πέρα από το σχετικό πρόγραµµα του Ταµείου Ανάκαµψης (αιτήσεις από συλλογικά σχήµατα έως 22 Ιανουαρίου) για όσους παραγωγούς θέλουν να προχωρήσουν σε νέες φυτεύσεις αυτόνοµα ή και µέσω των Σχεδίων Βελτίωσης. «Οι γενικές αρχές καθώς και οι ειδικότερες απαιτήσεις των δένδρων, εφόσον τηρηθούν εγγυώνται την ορθή ανάπτυξη και καρποφορία των δένδρων που επελέγησαν. Ενώ το πρώτο κριτήριο κατά την επιλογή µιας ποικιλίας αποτελεί η εµπορική αξία των καρπών της, πλήθος άλλων παραγόντων πρέπει να ληφθούν υπόψη αργότερα, ώστε να διασφαλιστεί ικανοποιητική πρόσοδος από την καλλιέργειά της. Η κλιµατική αλλαγή επηρεάζει τόσο το βιολογικό κύκλο των φυτών όσο και των εχθρών και ασθενειών αυτών. Λαµβάνοντας υπόψη όλα όσα αναφέρθηκαν µειώνονται οι πιθανότητες αποτυχίας της καλλιέργειας, διασφαλίζοντας, τουλάχιστον κατά τα πρώτα παραγωγικά χρόνια του οπωρώνα, ικανοποιητικό εισόδηµα», αναφέρει συγκεκριµένα στην εισαγωγή του ο οδηγός. Εδώ, φιλοξενούνται κάποιες παρατηρήσεις της µελέτης σχετικά µε τις καλλιέργειες πυρηνόκαρπων, µηλοειδών, ακρόδρυων και ακτινιδίων.
«Η επιλογή εµπορικών ποικιλιών, ανεκτικών σε εχθρούς και ασθένειες, η ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων (νερό και έδαφος), η ορθή διαχείριση της καλλιέργειας (καλλιεργητικές πρακτικές), η διαχείριση του προϊόντος (τυποποίηση, συσκευασία, µεταποίηση) και η εµπορία αυτού είναι τοµείς που θα πρέπει να επενδύσουν οι φορείς εφόσον επιθυµούν βιώσιµη δενδροκαλλιέργεια και παραγωγή ποιοτικών καρπών που προσφέρουν υψηλή πρόσοδο στον παραγωγό», αναφέρουν οι συγγραφείς της µελέτης που µοιάζει αρκετά καταρτισµένη.
Βερίκοκα Μπεµπέκου αποκλειστικά για µεταποίηση
Στη βερικοκιά, προτείνεται η επιλογή ποικιλιών ανθεκτικών στον ιό της Sharka (PPV) (σε όλες τις φυλές αυτού που έχουν ανιχνευτεί στην Ελλάδα, καθώς παρουσιάζεται συχνά το φαινόµενο ποικιλίες που εµφανίζονται ως ανθεκτικές στον ιό σε άλλες χώρες, στην Ελλάδα να εµφανίζουν συµπτώµατα, λόγω των διαφορετικών και πιο µολυσµατικών φυλών του ιού). Θα πρέπει λοιπόν να αποφεύγονται φυτεύσεις ποικιλιών που δε γνωρίζουµε ότι είναι ανθεκτικές σε όλες τις Ελληνικές φυλές του ιού. Ενδεχοµένως η ποικιλία Μπεµπέκου, όταν προορίζεται αποκλειστικά για µεταποίηση και όχι για νωπή κατανάλωση να µπορεί να θεωρηθεί επιλέξιµη ποικιλία.Θα πρέπει όµως να γίνει προσπάθεια στο µέλλον για επιλογή ανθεκτικών ποικιλιών σε όλες τις Ελληνικές φυλές του ιού, ώστε να µειωθεί το φορτίο του µολύσµατος και η διάδοση αυτού. Προτείνεται επίσης να γίνει διερεύνηση της δυνατότητας µεταποίησης του προϊόντος (πχ αποξήρανση) από τους ίδιους τους φορείς.
Ανεκτικές στη Sharka οι ποικιλίες που θα προτιµηθούν
Οι παραγωγοί πυρηνόκαρπων θα πρέπει να δόσουν ιδιαίτερη προσοχή στα εξής στοιχεία:
- Επιλογή σωστής ποικιλίας, ώστε να συµπληρώνονται οι ανάγκες σε ψύχος και να µην εκπτύσσονται οι οφθαλµοί σε περίοδο που συµβαίνουν παγετοί.
- Σε περιοχές µε αυξηµένες βροχοπτώσεις κατά την περίοδο κοντά στη συγκοµιδή να επιλέγονται ποικιλίες ανθεκτικές στο µαλάκωµα και το σχίσιµο των καρπών.
- Σε περιοχές που το καλοκαίρι παρουσιάζονται ιδιαίτερα υψηλές θερµοκρασίες να επιλέγονται ποικιλίες µε χαµηλό ποσοστό εµφάνισης διπλών καρπών.
- Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε ποικιλίες νεκταρινιάς οι οποίες εµφανίζουν έντονα συµπτώµατα προσβολής από τον ιό της Sharka. Είναι απαραίτητο να επιλέγονται ποικιλίες ανεκτικές, που δεν εµφανίζουν έντονα συµπτώµατα (µε κριτήριο µόνο την εµπορευσιµότητα του καρπού και όχι τη µετάδοση και διάδοση του ιού). Οι περισσότερες ποικιλίες ροδακινιάς δεν εµφανίζουν έντονα συµπτώµατα της ίωσης.
Kordia, Regina, Lapins πιο εµπορικά ενδιαφέρουσες
Ποικιλίες οι οποίες θεωρούνται προς το παρόν εµπορικά ενδιαφέρουσες στα κεράσια ενδεικτικά είναι οι Kordia, Regina, Lapins και οποιαδήποτε άλλη παρουσιάζει τα επιθυµητά χαρακτηριστικά. Να διερευνηθεί επίσης η δυνατότητα καλλιέργειας υπό κάλυψη (θερµοκήπιο) σε πρώιµες περιοχές, µε πρώιµες ποικιλίες, οι οποίες να εµφανίζουν µικρές απαιτήσεις σε ψύχος και να είναι αυτογόνιµες (χωρίς ανάγκη επικονιάστριας ποικιλίας). Κατά την εγκατάσταση του κερασεώνα, συστήνεται να ληφθούν υπόψη και τα εξής στοιχεία:
- Επιλογή νάνων υποκειµένων, σύµφωνα µε το επιθυµητό σχήµα µόρφωσης των δένδρων και την υποστύλωση, λαµβάνοντας υπόψη και την εδαφολογική ανάλυση.
- Αυστηρά υποστυλωµένα σχήµατα µόρφωσης (µονόκλωνα, δίκλωνα, τύπου ούφο, κτλ), χαµηλής ανάπτυξης, µε την επιλογή του σχήµατος µόρφωσης να εξαρτάται από την ποικιλία, το υποκείµενο, τις περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής και τη γονιµότητα του εδάφους, µεταξύ άλλων.
Γραµµική φύτευση στα µήλα τρεις προτάσεις για τα αχλάδια
Η γραµµική φύτευση και καλλιέργεια της µηλιάς θεωρείται αναγκαία, καθώς µειώνει δραµατικά το κόστος καλλιέργειας και κυρίως το κόστος συγκοµιδής. Εκτός από τη σωστή επιλογή της ποικιλίας, εξίσου σηµαντικό ρόλο παίζει και η επιλογή του κατάλληλου υποκειµένου. Τα νάνα και ηµινάνα υποκείµενα θεωρούνται η καταλληλότερη επιλογή για τις γραµµικές φυτεύσεις των δένδρων, ενώ συστήνεται ταυτόχρονα και η φύτευση σε σαµάρια, τα οποία και εξασφαλίζουν τη µείωση των προβληµάτων που µπορεί να προκύψουν στο ριζικό σύστηµα. Ποικιλίες που προτείνονται προς εκρίζωση είναι οι Starking, Starkrimson, Red Delicious, Red Chief και υπό προϋποθέσεις η Golden Delicious σε περιοχές όπου εµφανίζει έντονα συµπτώµατα σκωριόχρωσης και προβλήµατα διαχείρισης µετά τη συγκοµιδή.
Στα αχλάδια, προς το παρόν οι ποικιλίες Κρυστάλλι, Coscia, Abate Fetel παρουσιάζουν κάποιο εµπορικό ενδιαφέρον για περιοχές όπου οι κίνδυνοι από αβιοτικούς και βιοτικούς παράγοντες είναι µικροί.
Πάνω από µία ποικιλία στην ίδια εκµετάλλευση
Σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως πρώιµες (µε βάση εδαφοκλιµατικά δεδοµένα) προτείνεται η φύτευση πρώιµων ποικιλιών, ενώ σε περιοχές πιο όψιµες, η φύτευση όψιµων ποικιλιών, ώστε να κλιµακωθεί και εντός της χώρας η περίοδος διάθεσης οµοειδών προϊόντων και να µειωθεί ο εσωτερικός ανταγωνισµός (δεν ισχύει για ΠΟΠ ή ΠΓΕ). Προτείνονται ποικιλίες µε ανθεκτικότητα ή τουλάχιστον ανεκτικότητα σε βιοτικούς παράγοντες που ενδηµούν στην περιοχή (πχ. ποικιλίες λεµονιάς ανεκτικές στην κορυφοξήρα, κ.ά.). Προτείνεται η φύτευση περισσότερων της µίας ποικιλίας του ίδιου είδους, µε διαφορετική εποχή ωρίµανσης, ώστε να κλιµακώνεται η προσφορά προϊόντος σε µεγαλύτερο χρονικό εύρος (προσοχή σε ΠΟΠ ή ΠΓΕ). Ενδεικτικά ποικιλίες που προτείνονται προς εκρίζωση στα εσπεριδοειδή είναι η Κληµεντίνη Πόρου (Μανταρινιά), να µειωθεί η έκταση της ποικιλίας Washington Navel (πορτοκαλιά) και Navellina, και ποικιλίες ειδών ευαίσθητες σε σηµαντικές ασθένειες όπως η κορυφοξήρα, σε περιοχές που ευνούν την ασθένεια.
Κιτρινόσαρκες εκεί που οι ώρες ψύχους είναι χαµηλές
Φορείς που καλλιεργούσαν ακτινίδια, ζήτησαν την αλλαγή ποικιλίας από πρασινόσαρκη σε κιτρινόσαρκη ποικιλία µε δικαιώµατα ή που ανήκει σε «club», ενώ φορείς που δεν καλλιεργούσαν ακτινίδιο αλλά είδη, ζήτησαν να αντικαταστήσουν τα είδη αυτά µε πρασινόσαρκη ποικιλία. Προτείνονται, εφόσον οι ενδιαφερόµενοι φορείς µπορούν να τις αξιοποιήσουν εµπορικά και έχουν τις κατάλληλες υποδοµές συντήρησης, οι πρασινόσαρκες ποικιλίες (π.χ. Hayward), εφόσον όµως αυτές στην περιοχή ενδιαφέροντος καλύπτουν τις ανάγκες σε ψύχος. Σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από χαµηλές ώρες ψύχους προτείνονται οι κιτρινόσαρκες ποικιλίες καθώς και κοκκινόσαρκες, εφόσον υπάρχει η τεχνογνωσία διαχείρισής τους. Συστήνεται η εγκατάσταση υποδοµών για αντιχαλαζικά δίχτυα, ιδιαίτερα σε περιοχές που παρουσιάζουν υψηλή συχνότητα χαλαζόπτωσης καθώς και σε καλλιέργεια ευπαθών ποικιλιών σε ηλιοεγκαύµατα (πχ κιτρινόσαρκες ποικιλίες).
Ποντίκης και Αιγίνης οι προτεινόµενες επιλογές
Στα φιστίκια η ποικιλία που θα επιλεγεί να έχει σταθερά υψηλές παραγωγές τη χρονιά της καρποφορίας της, µε υψηλό ποσοστό ανοικτών καρπών και χαµηλό ποσοστό κούφιων καρπών. Επίσης προτείνεται:
- Να επιλεγεί τουλάχιστον ένας τύπος αρσενικών δένδρων (προτιµότερο δύο τύποι) ώστε να καλύπτουν απολύτως την περίοδο δεκτικότητας του στίγµατος
των θηλυκών δένδρων. - Να είναι γνωστό το ιστορικό του αγροτεµαχίου, ώστε να αποφευχθούν ασθένειες εδάφους και κυρίως αδροµυκώσεις.
- Να έχει αποφασιστεί ήδη ο τρόπος συγκοµιδής και η µεταποίηση και διάθεση των καρπών, ώστε να διερευνηθεί η δυνατότητα αγοράς αποφλοιωτήρα, διαχωριστήρα ανοικτώνκλειστών καρπών, ξηραντηρίου και φούρνου.
- Ενδεικτικά ποικιλίες που προτείνονται προς εκρίζωση είναι η Νυχάτη, η Φουντουκάτη ενώ ποικιλίες που προτείνονται προς φύτευση είναι η Αιγίνης και η Ποντίκης.
Έξι προτάσεις για το καρύδι, αυτογόνιµες για το αµύγδαλο
Στα αµύγδαλα, ενδεικτικά ποικιλίες που προτείνονται προς εκρίζωση είναι η Ρέτσου, η Άι και όλες οι απαλοκέλυφες ποικιλίες, όπως επίσης και η Ferragnes και η Ferraduel σε περιοχές όπου παθαίνουν ζηµιά από παγετό κατά την άνθιση. Ενδεικτικά ποικιλίες που προτείνονται προς φύτευση είναι οι αυτογόνιµες ποικιλίες που ανθίζουν σε περίοδο εκτός της περιόδου παγετών στην περιοχή ενδιαφέροντος. Οι τάσεις του κλάδου στην Ευρώπη είναι ανοδικές και ενθαρρυντικές, καθώς η κατανάλωση ξηρών καρπών όπως τα αµύγδαλα, συνδέεται µε έναν υγιεινό τρόπο διατροφής.
Πηγή: www.agronews.gr
