Η τροφοδοσία των φυτών με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που έχουν ανάγκη για να ευδοκιμήσουν απαιτεί περίπλοκες σταθμισμένες ενέργειες οι οποίες δεν περιορίζονται σε ένα τυπικό πρόγραμμα λίπανσης. Τα φυτά έχουν ανάγκη μια πλειάδα θρεπτικών συστατικών προκειμένου να αναπτυχθούν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Δεδομένου ότι η αύξηση της απόδοσης μιας καλλιέργειας μπορεί να αποδοθεί στη χρήση λιπασμάτων σε ποσοστό 40% έως 60%, η εφαρμογή ενός σχεδίου λίπανσης ή διαχείρισης των θρεπτικών στοιχείων αποδεικνύεται καθοριστική.
Τα ανόργανα στοιχεία αποτελούν μόλις το 1,5% του νωπού βάρους των φυτών. Από τα 118 ανόργανα στοιχεία που είναι σήμερα γνωστά (τα 98 υπάρχουν στη φύση), τα 60 έχουν ανιχνευτεί στα φυτά και μόνο 16 έχουν χαρακτηριστεί ως απαραίτητα για την ανάπτυξή τους. Το φυτό δε μπορεί να ολοκληρώσει το βιολογικό του κύκλο, σε συνθήκες έλλειψης κάποιου στοιχείου από αυτά. Η επίδραση του στοιχείου είναι καθορισμένη και δε μπορεί να υποκατασταθεί από άλλο. Το στοιχείο πρέπει να εμπλέκεται άμεσα στη θρέψη του φυτού, να αποτελεί δηλαδή συστατικό ενός αναγκαίου μεταβολίτη ή τουλάχιστον να απαιτείται για τη δράση ενός αναγκαίου ενζύμου και όχι απλώς να αυξάνει τη διαθεσιμότητα ή να ανταγωνίζεται την τοξική επίδραση ενός άλλου στοιχείου.
Τα απαραίτητα ανόργανα στοιχεία:
- Δομικά συστατικά (C, H, O)
- Μακροστοιχεία
- Κύρια (N, P, K)
- Δευτερεύοντα (Ca, Mg, S)
- Ιχνοστοιχεία (Fe, Zn, B, Cu, Mn, Mo, Cl)
Απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων
Οι ρίζες προσλαμβάνουν μόνο θρεπτικά στοιχεία που είναι διαλυμένα στο εδαφικό διάλυμα και σε άμεση επαφή με ζωντανά κύτταρα, των ριζικών τριχιδίων ως επί το πλείστον και άλλων τμημάτων της ρίζας. Τα θρεπτικά στοιχεία εισέρχονται στα επιδερμικά κύτταρα διαμέσου μεμβρανών.
Μεταφορά θρεπτικών στοιχείων
Τα θρεπτικά στοιχεία μετά την απορρόφησή τους στα κύτταρα της ρίζας μετακινούνται εντός του φυτού:
- Φλοιός (ευδιάκριτοι μεσοκυττάριοι χώροι)
- Ενδοδερμίδα (Ταινία Caspary)
- Περικύκλιο
- Κεντρικός κύλινδρος (Αγγειώδης ιστός – μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις)
Η μεταφορά των θρεπτικών στοιχείων στα αγγεία προκαλεί πτώση του υδατικού δυναμικού σε αυτά.
Πηγή: Θεριός Ι., 2005. Ανόργανη θρέψη και λιπάσματα. Εκδόσεις Γαρταγάνης. Θεσσαλονίκη. Ελλάς. Ε.Ε.
