Το 18% µε 19% του συνόλου των εσόδων μιας αγροτικής εκμετάλλευσης της Ελλάδας προέρχεται από τη βασική ενίσχυση, µε τη χώρα να εμφανίζει τη μεγαλύτερη εξάρτηση στο τσεκ από όλα τα κράτη µέλη του μπλοκ.
Την ίδια στιγμή µε μια μέση Τυπική Απόδοση στα 4.000 ευρώ έναντι των 25.000 ευρώ σε Γερμανία, Ολλανδία και Γαλλία ή των 15.000 ευρώ σε Αυστρία και των 8.000 στην Ισπανία, την Ιταλία και την Ιρλανδία η χώρα µας βρίσκεται στο τέλος της λίστας και κοντά στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως είναι η Πολωνία και η Ρουμανία.
Τη στιγμή λοιπόν που μεταξύ 2007 και 2018, το μέσο αγροτικό εισόδημα στην ΕΕ αυξήθηκε, φθάνοντας τα 35.300 ευρώ ανά εκμετάλλευση και 22.500 ευρώ ανά ετήσια μονάδα εργασίας το 2018, οι εκμεταλλεύσεις στην Ελλάδα περιορίζονται στις 10.000 ευρώ, επιδόσεις που μαρτυρούν τη διαχρονική ανεπάρκεια του πολιτικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη των εγχώριων εκμεταλλεύσεων.
Βασικοί παράγοντες που διαφοροποιούν τις οικονομικές επιδόσεις των εκμεταλλεύσεων στην Ευρώπη είναι το φύλο, η ηλικία και το επίπεδο εκπαίδευσης κατόχων εκμεταλλεύσεων και διευθυντών, βάσει των ευρημάτων που περιλαμβάνονται στην έκθεση «Οικονομική επισκόπηση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων της ΕΕ», που δόθηκε στην δημοσιότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις προ ολίγων ημερών.
Η εν λόγω έκθεση αποτελεί μια επισκόπηση των βασικών οικονομικών εξελίξεων στις ευρωπαϊκές αγροτικές εκμεταλλεύσεις έως το 2018, βάσει στοιχείων που συλλέχθηκαν για το δίκτυο δεδομένων λογιστικής εκμετάλλευσης (FADN). Η περίοδος ανάλυσης καλύπτει δεδομένα από το 2007 έως το 2018.
Η αύξηση της αξίας της γεωργικής παραγωγής, τόσο για τις καλλιέργειες όσο και για την κτηνοτροφική παραγωγή κατά 34% και 36% αντίστοιχα, οδήγησε σε αύξηση του αγροτικού εισοδήματος κατά την περίοδο ανάλυσης. Όσον αφορά το εισόδημα ανά ετήσια μονάδα εργασίας, το υψηλότερο μέσο εισόδημα καταγράφηκε το 2018 στα 22.500 ευρώ, σημειώνοντας ελαφρά αύξηση 0,3% σε σύγκριση µε το 2017 και 41% υψηλότερο από ό, τι το 2007.
Ωστόσο, οι συνολικές εισπράξεις των ελληνικών και λιθουανικών αγροκτημάτων εξαρτώνται υπερβολικά από τις επιδοτήσεις (που αντιπροσωπεύουν το 18-19% των συνολικών εσόδων αυτών των εκμεταλλεύσεων). Οι άμεσες πληρωμές αντιστοιχούν στο χαμηλότερο ποσοστό των συνολικών εσόδων στις εκμεταλλεύσεις της Ολλανδίας, που αντιπροσωπεύουν μόλις το 3%. Εκεί δίνεται έμφαση σε τομείς µε χαμηλότερο ποσοστό άμεσων πληρωμών στις συνολικές εισπράξεις, όπως η καλλιέργεια θερµοκηπιακών κηπευτικών (καλλιέργειες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας) και η χοιροτροφία και πτηνοτροφία (που έχουν εντατικό παραγωγικό χαρακτήρα.
Το μέσο ποσό των άμεσων ενισχύσεων που ελήφθησαν ανά εκμετάλλευση στην Ευρώπη για το 2018 ήταν 10.000 ευρώ. Το ποσοστό των άμεσων πληρωμών προς τις συνολικές εισπράξεις (παραγωγή συν επιδοτήσεις που προέκυψαν από την τρέχουσα παραγωγή κατά τη λογιστική χρήση) στην ΕΕ ανήλθε στο 10%.
Ετήσιος Ρυθµός Απόδοσης
Στο σύνολο των κρατών µελών, ο ετήσιος ρυθμός απόδοσης (ROA) για το υπό εξέταση έτος ανέρχεται στο 1,3% έναντι του 1,9% που ήταν το 2017. Τα αποτελέσματα ανά κράτος µέλος δίνουν τις υψηλότερες αποδόσεις κεφαλαίου στη Βουλγαρία (8,7% ROA), την Ουγγαρία (7,4% ROA) και την Πορτογαλία (7,1% ROA), µε την Ελλάδα να πετυχαίνει 2,7% το 2018, υποχωρώντας από το 4,5% που διατηρούσε το 2017.
Πάντως, το 2018, 13 κράτη µέλη κατέγραψαν αρνητικό ROA, µε τη χαμηλότερη τιμή να καταγράφεται στη Σουηδία (−3,5%). Ανά τύπο αγροτικής εκμετάλλευσης, τα αγροκτήματα που ειδικεύονται στα κηπευτικά κατέγραψαν το υψηλότερο ROA το 2018 (6,8%), το οποίο δείχνει ότι ήταν τα πιο αποτελεσματικά στη δημιουργία εσόδων από τα περιουσιακά τους στοιχεία, ακολουθούμενο από αγροκτήματα εξειδικευμένα στο κρασί (5,4%). Οι εκμεταλλεύσεις που ειδικεύονται σε άλλους τομείς, όπως η εκστατική κτηνοτροφία και οι μικτές καλλιέργειες εμφάνισαν αρνητικό ROA, γεγονός που δείχνει ότι επένδυσαν σημαντικό κεφάλαιο στην παραγωγή τους, ενώ ταυτόχρονα έχασαν χρήματα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω έκθεση περιορίζεται στην στατιστική αποτύπωση των βασικών οικονομικών στοιχείων των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, χωρίς να δίνει κατευθύνσεις. Η εικόνα ωστόσο που αποτυπώνει δείχνει πως η Ελλάδα υστερεί σημαντικά έναντι των υπόλοιπων κρατών µελών του αρχικού γκρουπ των 15, φωτογραφίζοντας το γεγονός ότι χωρίς επιδοτήσεις η αγροτική παραγωγή σε κάποιες χώρες καθίσταται µη βιώσιμη οικονομικά. Εκείνο όμως που θα έπρεπε να προκαλεί ανησυχία είναι η σταδιακή απομάκρυνση της γραμμής των Βρυξελλών από τις άμεσες ενισχύσεις, που αποτυπώνεται ήδη από τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ της νέας προγραμματικής περιόδου, τη στιγμή που στην Ελλάδα εξακολουθεί η κεντρική διοίκηση – υπεύθυνη της χάραξης αγροτικής πολιτικής, να καλλιεργεί μια κουλτούρα στήριξης. Χαρακτηριστικές είναι οι «πανηγυρικές» δηλώσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, έπειτα από την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας για τη ΚΑΠ, που υποστήριζε ότι η Ελλάδα διατήρησε σταθερά ποσά χρηματοδότησης, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση του τσεκ, το οποίο ως γνωστόν, επιστρέφει μισό από το 2023.
Πηγή: www.agronews.gr
