Τέσσερις νέες προκηρύξεις συνολικού ύψους 165 εκατ. ευρώ που δεν είχαν µπει στο καλεντάρι μέχρι σήμερα, προγραμματίζονται για τη μεταβατική διετία 2021-2022 σύμφωνα µε την τροποποίηση των Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης.
Πρόκειται για το πολυαναµενόµενο Μέτρο Δάσωσης Γαιών (90 εκατ. ευρώ), την πιλοτική δράση σταθεροποίησης εισοδήματος αγροτών, την επιδότηση κτηνοτρόφων έως 500 ευρώ ανά ΜΜΖ για καλύτερη διαχείριση της εκμετάλλευσής τους και τις μικροπιστώσεις για την κάλυψη μέρους της ίδιας συμμετοχής για επενδύσεις που θα τρέξουν µέσω των καινούργιων Σχεδίων Βελτίωσης. Πρόκειται για προγράμματα που είχαν ακυρωθεί αλλά οι διαχειριστικές αρχές αποφάσισαν να τα επανεντάξουν στον προγραμματισμό τους, µε τις προκηρύξεις να αναμένονται το 2022, τα κύρια στοιχεία των οποίων παρουσιάζονται στις επόμενες σελίδες (σελ. 28-30). Υπενθυμίζεται εδώ πως πρώτα αναμένεται να τρέξουν τα εμβληματικά Μέτρα του ΠΑΑ, Βιολογικά, Σχέδια Βελτίωσης, Απονιτροποίηση και Νέοι Αγρότες. Τα νέα Μέτρα έχουν ως εξής:
Μ4.2.4 Νέα ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, µε 21 εκατ. ευρώ για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των παραγωγών σε ρευστότητα µε ευνοϊκούς όρους (εργαλείο μικροπιστώσεων σε συνεργασία µε την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα).
Μ8.1 «Δάσωση γεωργικών γαιών», µε 90 εκατ. ευρώ για την αύξηση της δέσμευσης άνθρακα και συμβολή στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Μ14 «Ευζωία των ζώων», µε 45 εκατ. ευρώ για την βελτίωση των συνθηκών εκτροφής, την καλή διαβίωση των παραγωγικών ζώων και την αειφορική ανάπτυξη του κτηνοτροφικού τομέα µε σεβασμό στην ασφάλεια και την υγεία των καταναλωτών. Το παρόν μέτρο συμπεριλαμβανόταν στην αρχική έγκριση του ΠΑΑ 2014-2020 και είχε απενεργοποιηθεί δεδομένου ότι δε λειτουργούσε ο βασικός ελεγκτικός μηχανισμός του μέτρου ό «Κτηνίατρος εκτροφής». Το μέτρο επανυποβάλλεται µε την αντικατάσταση του «Κτηνιάτρου εκτροφής» από ιδιώτες κτηνιάτρους.
Μ17.3 Πιλοτική εφαρμογή μέτρου διαχείρισης κινδύνων, µε 9,5 εκατ. ευρώ ώστε να προστατευθεί το γεωργικό εισόδημα από σοβαρές και απρόβλεπτες διακυμάνσεις του εξαιτίας κρίσεων, μέσα από την ενθάρρυνση σύστασης και λειτουργίας ταμείων αλληλοβοήθειας.
Έως 500 ευρώ ανά μεγάλη μονάδα ζώου στο Μέτρο 14
Το Μέτρο 14 που χρηματοδοτεί ανά ΜΜΖ ειδικές φροντίδες στο ζωικό κεφάλαιο όλων των πτηνοκτηνοτροφικών μονάδων επανέρχεται με κεφάλαια ύψους 45 εκατ. ευρώ
Με κεφάλαια ύψους 45 εκατ. ευρώ φιλοδοξούν να θέσουν σε εφαρμογή οι διαχειριστικές αρχές το Μέτρο 14 «Ευζωία» που προσφέρει στους κτηνοτρόφους μέγιστη ενίσχυση έως 500 ευρώ ανά ΜΜΖ. Πρόκειται για ένα Μέτρο που εφαρμόζεται µε μεγάλη επιτυχία σε άλλα κράτη της ΕΕ, καθώς επιδοτεί παρεμβάσεις στη διατροφή, τη διαβίωση και την υγεία των ζώων µε σχετικά υψηλά πριμ για όλες τις πτηνοκτηνοτροφικές κατευθύνσεις. Ωστόσο, στη χώρα µας, λόγω της εμπλοκής µε τον ορισμό του «κτηνίατρου εκτροφής» δεν έτρεξε παρότι είχε προβλεφθεί στο τρέχον ΠΑΑ. Πλέον, οι αρχές τροποποίησαν το πρόγραμμα και θα το τρέξουν µε ιδιώτες κτηνιάτρους. Προς το παρόν, δεν έχουν βγει στη δημοσιότητα επίσημα στοιχεία για το τι θα περιέχει το Μέτρο. Σύμφωνα πάντως µε τα όσα είχαν προβλεφθεί την τρέχουσα περίοδο και πριν την ακύρωσή του, το Μέτρο χωρίζονταν σε πέντε Δράσεις, ανάλογα µε το είδος και την εκτροφή (για τα πουλερικά) του ζώου, και συγκεκριμένα:
- Καλή μεταχείριση των ζώων στα Βοοειδή: Έξοδος των βοοειδών στον προαύλιο χώρο και συντήρηση του προαυλίου 4 φορές το χρόνο, εργασίες που αφορούν απολυμάνσεις, αποπαρασιτώσεις, απεντομώσεις και αλλαγή στρώµνης. 210 ευρώ ανά ΜΖΚ το έτος.
- Καλή μεταχείριση των ζώων στους Χοίρους: Μείωση του αριθμού των ζώων ώστε ο διαθέσιμος χώρος να αυξηθεί τουλάχιστον κατά 20%, 135,70 ευρώ ανά ΜΜΖ. Τρίμηνη πιστοποίηση της ποιότητας του νερού που καταναλώνουν οι χοίροι, 160 ευρώ ανά ΜΜΖ. Τοποθέτηση παιχνιδιών στους χώρους διαβίωσης των χοίρων και τακτική αντικατάστασή τους, 30 ευρώ ανά ΜΜΖ. Χρήση ανοσοευνουχισµού, 52 ευρώ ανά ΜΜΖ. Συνεχής προσθήκη μυκοδεσµευτικών (φυσικοί ή συνθετικοί ζεόλιθοι, ζύμες, βακτήρια και ένζυμα) στις ζωοτροφές για την καλύτερη προστασία της υγείας των ζώων, 31,20 ευρώ ανά ΜΜΖ.
- Καλή μεταχείριση των ζώων στα Ορνίθια πάχυνσης εντατικής εκτροφής σε ορνιθώνα: Ετήσια πιστοποίηση της ποιότητας του νερού που καταναλώνουν τα πουλερικά, 30,80 ευρώ ανά ΜΜΖ. Αύξηση φωτισμού στον ορνιθώνα, ώστε να φωτίζεται το 100% της χρησιμοποιήσιμης περιοχής και βελτίωση της έντασης του φωτός τουλάχιστον κατά 20% και της ποιότητας φωτισμού µε σταδιακή μετατροπή λαμπτήρων σε led φωτισμού µε ρυθμό 20% ανά έτος, 7,70 ευρώ ανά ΜΜΖ. Μείωση πυκνότητας φόρτισης του δαπέδου από 33 σε 25 κιλά ανά τετραγωνικό μέτρο, 153,90 ευρώ ανά ΜΜΖ.
- Καλή μεταχείριση των ζώων στις Όρνιθες ωοπαραγωγής ελευθέρας βοσκής και βιολογικής εκτροφής: Ετήσια πιστοποίηση της ποιότητας του νερού που καταναλώνουν τα πουλερικά, 30,80 ευρώ ανά ΜΜΖ. Συντήρηση σε ετήσια βάση του λειμώνα για τα ελευθέρας βοσκής πτηνά (εκ περιτροπής βόσκηση, ανανέωση της γράστης, καθαρισμοί, απολυμάνσεις), 169,50 ευρώ ανά ΜΜΖ.
- Καλή μεταχείριση των ζώων στις Αίγες και στα Πρόβατα: Διάγνωση εγκυμοσύνης µε υπερηχογραφία, ώστε ο κτηνοτρόφος να γνωρίζει τα πρόβατα που εγκυμονούν µε περισσότερα από ένα αρνιά ώστε να προβεί στους κατάλληλους διατροφικούς διαχειρισµούς, 10,50 ευρώ ανά ΜΜΖ. Διατήρηση χώρου γαλουχίας και χώρου αρσενικών γεννητόρων πριν από την αναπαραγωγική περίοδο, 300,30 ευρώ ανά ΜΜΖ. Χρήση θερμαντικών πηγών στα νεογέννητα, 22,40 ευρώ ανά ΜΜΖ. Έλεγχος του οίστρου των θηλυκών για 35 ημέρες µε αρσενικά «ανιχνευτές» µε την έναρξη της αναπαραγωγικής περιόδου, 51,38 ευρώ ανά ΜΜΖ. Εργασίας περιποίησης χηλών σε όλα τα ζώα δύο φορές το χρόνο (εξαρτάται από τη φυλή και το σύστημα εκτροφής), 5,25 ευρώ ανά ΜΜΖ.
Προσεχώς μικροπιστώσεις για νέα Σχέδια Βελτίωσης
Τις Μικρο-πιστώσεις, µε ενωσιακή κατανομή 21,5 εκατ. ευρώ τόσο για δικαιούχους των νέων Σχεδίων Βελτίωσης, όσο και για µη δικαιούχους του ΠΑΑ 2014-2022, φιλοδοξούν να ρίξουν στην αγορά οι διαχειριστικές αρχές μέσα στο επόμενο έτος. Πρόκειται για ένα καινοτόμο χρηματοδοτικό εργαλείο σύμφωνα µε τον γ.γ Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτρη Παπαγιαννίδη, το οποίο θα χρηματοδοτεί εξολοκλήρου το μισό κεφάλαιο δανεισμού, για δάνεια έως 25.000 ευρώ. Σύντομα μάλιστα αναμένεται να γίνει αναλυτική παρουσίαση του συγκεκριμένου Μέτρου, το οποίο σχεδιάζεται σε συνεργασία µε την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Σκοπός είναι να ενεργοποιηθεί το συγκεκριμένο εργαλείο και, να βγουν στην αγορά τραπεζικά προϊόντα που θα έχουν αρκετά μειωμένο επιτόκιο, και, να προσφέρονται τα δάνεια ακόμα και µε μηδενικές εξασφαλίσεις.
Ταμείο αποζημίωσης για πτώση εισοδήματος 20%
Τo Μέτρο 17.3 «Εργαλείο σταθεροποίησης εισοδήματος» αξιοποιώντας 10 εκατ. ευρώ µέσω του ΠΑΑ, θα επιχειρήσουν να ενεργοποιήσουν από του χρόνου οι διαχειριστικές αρχές, το οποίο θα αποζημιώνει τους αγρότες μόλις διαπιστωθεί μείωση του εισοδήματός τους άνω του 20%. Οι απώλειες θα αντισταθμίζονται κατά 70%. Πρόκειται για ένα νέο Μέτρο, που θα στηριχθεί στην ίδρυση και λειτουργία Ταμείου Αλληλοβοήθειας (κατά πάσα πιθανότητα σε κλαδικό επίπεδο), µε τα 10 εκατ. ευρώ να χρησιμοποιούνται για:
- Το κόστος δημιουργίας του Ταμείου.
- Τα ποσά που θα πληρώνονται ως αποζημιώσεις στους συμμετέχοντες αγρότες.
- Το επιτόκιο για εμπορικά δάνεια που έχουν συναφθεί από το Ταμείο για την αποπληρωμή των αποζημιώσεων προς τους αγρότες σε περιόδους κρίσης.
- Το αρχικό κεφάλαιο του Ταμείου.
- Ως εισφορά για ετήσιες πληρωμές προς το Ταμείο.
Ο γεωργός που συμμετέχει στο Ταμείο πρέπει να καταβάλει εισφορές. Οι όροι συμμετοχής θα οριστούν µε την ίδρυση του Ταμείου, σύμφωνα µε μελέτη που εκπονεί η Παγκόσμια Τράπεζα για λογαριασμό των ελληνικών διαχειριστικών αρχών. Οι διαχειριστές τώρα των κεφαλαίων μπορεί να είναι αγροτικοί συνεταιρισμοί, κοινοπραξίες συνεταιρισμών, οργανώσεις παραγωγών και ενώσεις οργανώσεων παραγωγών, συλλογικούς φορείς και επιχειρηματικά δίκτυα που αποτελούνται κυρίως από αγροτικές επιχειρήσεις.
Η εμφάνιση της κατάστασης της κρίσης της αγοράς, το λεγόμενο «συμβάν ενεργοποίησης» των αποζημιώσεων, θα πιστοποιείται από τις Εθνικές αρχές. Μετά το «συμβάν ενεργοποίησης», ο αγρότης μπορεί να υποβάλει αίτηση αποζημίωσης στο ταμείο. Η αποζημίωση στους συμμετέχοντες αγρότες ενεργοποιείται µόνο για απώλειες εισοδήματος που υπερβαίνουν το 20% του μέσου ετήσιου εισοδήματος εκάστου γεωργού κατά την προηγούμενη τριετία ή του μέσου όρου τριετίας που υπολογίζεται µε βάση την προηγούμενη πενταετία, ύστερα από αφαίρεση της υψηλότερης και της χαμηλότερης τιμής. Το εισόδημα αυτό αναφέρεται στο σύνολο των εσόδων που έχει ο γεωργός από την αγορά, συµπεριλαµβανοµένης κάθε μορφής δημόσιας στήριξης, ύστερα από αφαίρεση του κόστους των εισροών.
Ο αγρότης θα λάβει αποζημίωση μικρότερη από 70%, αλλά σε κάθε περίπτωση όχι μικρότερη από το 20% της ζημίας που υπέστη.
Στόχος και οφέλη του προγράμματος
Το υποµέτρο αυτό αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων που σχετίζονται µε τη μεταβλητότητα των τιμών και των αγορών και, γενικότερα, µε την αστάθεια του εισοδήματος στη γεωργία. Βασίζεται στην αρχή της αμοιβαίας βοήθειας και των αμοιβαίων οφελών μεταξύ των µελών και αντιπροσωπεύουν όχι µόνο ένα καινοτόμο εργαλείο διαχείρισης κινδύνου, αλλά και τον καταλληλότερο τρόπο προστασίας του εισοδήματος των αγροτών. Το κόστος συμμετοχής στην αμοιβαία κάλυψη θα πρέπει να είναι ανταγωνιστικό και να συμφέρει τον αγρότη. Στην πραγματικότητα, θα πρέπει να πληρώνουν µόνο ένα ποσοστό της εισφοράς, και το υπόλοιπο χρηματοδοτείται από το ΠΑΑ.
Τα 108 είδη για την ενίσχυση στη Δάσωση αγροτικής γης
Με προϋπολογισμό 90 εκατ. ευρώ και για εκτάσεις άνω των 5 στρμ. σχεδιάζεται το Μέτρο 8.1
Την ενεργοποίηση του Μέτρου 8.1 «Δάσωση γεωργικών γαιών» µε 90 εκατ. ευρώ έχουν επανεντάξει στο καλεντάρι των προκηρύξεων οι διαχειριστικές αρχές, ένα πρόγραμμα που απευθύνεται σε κατόχους αγροτικής γη άνω των 5 στρεμμάτων, όπου επιδοτούνται για τη φύτευση δέντρων από έναν κατάλογο µε 108 είδη, ανάλογα µε τη ζώνη βλάστησης που βρίσκονται. Πρόκειται για 14 κωνοφόρα και 94 πλατύφυλλα (δένδρα και θάμνοι), αυτόχθονα είδη της μεσογειακής βιογεωγραφικής ζώνης. Ο κατάλογος δεν περιλαμβάνει είδη που χρησιμοποιήθηκαν ευρέως κατά το παρελθόν όπως η Ψευδακακία (Robinia pseudoacacia) και οι Ευκάλυπτοι (Eucalyptus spp.), καθώς και την Παυλώνια (Paulownia spp) για την οποία υπήρξε αυξημένο ενδιαφέρον εάν θα περιλαμβάνεται στα επιλέξιμα είδη.
Είδη ταχείας ανάπτυξης του γένους Populus spp. και του γένους Salix spp., ενώ περιλαμβάνονται στα επιλέξιμα είδη, στηρίζεται µόνο το κόστος εγκατάστασης τους (επιλέξιμες οι δαπάνες εργασιών δάσωσης) και αποκλείεται εκ των προτέρων η παροχή ενίσχυσης για τη συντήρησης αυτών (µη επιλέξιμες οι δαπάνες εργασιών συντήρησης). Ο κατάλογος εκτός από τα 108 επιλέξιμα είδη περιλαμβάνει και 5 στήλες µε τις ζώνες βλάστησης, ξεκινώντας από την ευµεσογειακή ζώνη των παραλιακών περιοχών μέχρι την εξωδασική ζώνη των υψηλών ορέων. Για κάθε είδος υπάρχει συσχετισμός µε µία ή περισσότερες ζώνες όπου επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί. Για τον συσχετισμό έχει ληφθεί υπόψη η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και στις φυσικές καταστροφές ανά ζώνη.
Επίσης, για κάθε ζώνη υπάρχουν και τα είδη προτεραιότητας. Πρόκειται για είδη που επιδιώκεται να χρησιμοποιηθούν στη συγκεκριμένη ζώνη. Η πρόβλεψη φύτευσης ειδών προτεραιότητας του καταλόγου, όπως και η φύτευση αυξημένου ποσοστού πλατύφυλλων αποτελούν κριτήριo επιλογής των δικαιούχων.
Είδη ενίσχυσης του Μέτρου 8.1
Στα τεχνικά σημεία του προγράμματος, το Μέτρο 8.1 οι ενισχύσεις που παρέχονται είναι τριών μορφών:
Η πρώτη μορφή ενίσχυσης αφορά την επιδότηση της εγκατάστασης φυτείας στο 100% του κόστους. Το μέγιστο ποσό εδώ είχε υπολογιστεί στα 9.090 ευρώ ανά εκμετάλλευση, ωστόσο θα επαναϋπολογιστεί. Στις δαπάνες εγκατάστασης περιλαμβάνονται:
Εδαφολογική ανάλυση, σύνταξη μελέτης δάσωσης, κατεργασία εδάφους.
Προμήθεια φυταρίων/πολλαπλασιαστικού υλικού, διάνοιξη λάκκων φύτευσης, εγκατάσταση τριτεύοντος αρδευτικού δικτύου.
Φύτευση βολοφύτων ή γυµνορίζων φυτών, λίπανση φυτών, υλικά και εργασίες περίφραξης, άρδευση φυτών.
Ο νέος υπολογισμός των τιμών ενίσχυσης θα βασιστεί στις τιμές των εγκεκριμένων από το ελληνικό κράτος (Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών) ενιαίων τιμολογίων εργασιών – Πρασίνου (εγκατάσταση, συντήρηση φυτείας), Οικοδομικών (περίφραξη) κ.λπ. – και όχι σε μέσο όρο τιμών εμπορίου.
Η δεύτερη μορφή ενίσχυσης δίνεται ετησίως και για 8 έτη για την κάλυψη 100% του κόστους για τις εργασίες συντήρησης µε μέγιστο ποσό τα 538 ευρώ (θα επαναϋπολογιστεί). Στις εργασίες συντήρησης (µόνο για ιδιώτες διαχειριστές γης, εξαιρούνται τα είδη populus και salix) περιλαμβάνονται:
Προμήθεια φυταρίων, διάνοιξη λάκκων φύτευσης µε εργάτες σε έδαφος, φύτευση βολοφύτων ή γυµνορίζων φυτών
Διαμόρφωση λεκάνης συγκράτησης νερού, άρδευση φυτών, λίπανση φυτών, φρεζάρισµα εδάφους, βοτάνισμα και σκάλισµα, αραιώσεις.
Καλλιεργητικές φροντίδες: επαναφύτευση φυταρίων που η φύτευσή τους απέτυχε λόγω ξηροθερµικών συνθηκών ή άλλων αντίξοων κλιματικών συνθηκών, (ξηρασία, πυρκαγιές, ή άλλες καταστροφές) έως ποσοστό 20%. Το κόστος βασίζεται σε δεδομένα των προηγούμενων περιόδων.
Πηγή: www.agronews.gr
