Από την επιλεξιµότητα, το ύψος του προϋπολογισµού του φακέλου έως και τη µοριοδότηση, όλα τα παραπάνω στα Σχέδια Βελτίωσης εξαρτώνται από την Τυπική Απόδοση της εκµετάλλευσης.
Ο νέος πίνακας (δείκτες Τυπικής Απόδοσης) που θα ισχύσει για το 2023 και παρουσιάζει η Agrenda, διαφέρει αρκετά από τον προηγούµενο που χρησιµοποιήθηκε την περίοδο 2014-2022 σε όλα τα διαρθρωτικά προγράµµατα. Πρώτον διαχωρίζει τις τυπικές αποδόσεις για την ηπειρωτική χώρα και τα νησιά και δεύτερον αλλάζουν σχεδόν όλοι οι δείκτες. Για παράδειγµα, στα αιγοπρόβατα µε τον παλιό πίνακα (ίσχυε µέχρι και στο πρόγραµµα Νέων Αγροτών 2021) απαιτούνταν 130 πρόβατα για ένταξη, τώρα µόλις 80. Αντίστοιχα απαιτούνταν 370 στρέµµατα σκληρό σιτάρι, τώρα 232 ή στην περίπτωση των ελιών απαιτούνταν 64 στρέµµατα λαδολιές ή 41 ελαιοποιήσιµες και πλέον 66 και 44 αντίστοιχα.
Σηµειώνεται εδώ πως τα κτήµατα που είναι εκτός χάρτη επιλεξιµότητας λόγω δασικών χαρτών δεν υπολογίζονται στην τυπική απόδοση. Επίσης ο δείκτης τυπικής απόδοσης για τις νεαρές φυτείες που δεν έχουν φτάσει στην πλήρη παραγωγική τους ηλικία µετράει στο 50%. Οι δείκτες αυτοί θα χρησιµοποιηθούν και για την προκήρυξη των Νέων Αγροτών 2023 αλλά και για οποιαδήποτε άλλη µελλοντική πρόσκληση στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ.
Πώς χρησιµοποιείται ο πίνακας
Ο παραγωγός υπολογίζει την Τυπική του Απόδοση µε βάση τους κωδικούς εκτροφών/καλλιεργειών που έχει δηλώσει στην αίτηση ΟΣ∆Ε του 2022. Για παράδειγµα ένας παραγωγός που έχει δηλώσει 20 στρέµµατα ελαιώνα, 130 στρέµµατα σκληρό σιτάρι, 5 στρέµµατα οινάµπελα και 3 στρέµµατα κολοκύθια (θεωρείται κηπευτικό µικρής έκτασης σε αγρό) θα έχει Τυπική Απόδοση εκµετάλλευσης 14.438 ευρώ.
Τυπική Απόδοση και Επιλεξιµότητα
Σύµφωνα µε το θεσµικό πλαίσιο µε βάση την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης του 2022, η γεωργική εκµετάλλευση πρέπει να έχει ελάχιστο µέγεθος παραγωγικής δυναµικότητας (εκφρασµένη ως τυπική απόδοση) µεγαλύτερο ή ίσο των:
- ∆ώδεκα χιλιάδων ευρώ (12.000 ευρώ) για την ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια.
- Οκτώ χιλιάδων ευρώ (8.000 ευρώ) για όλα τα νησιά της Χώρας πλην Κρήτης και Εύβοιας.
- Οκτώ χιλιάδων ευρώ (8.000 ευρώ) για τις γεωργικές εκµεταλλεύσεις που αξιοποιούν τουλάχιστον 109 κυψέλες.
Στον πίνακα που φιλοξενεί η Agrenda εµφανίζονται οι απαιτήσεις για τα 12.000 ευρώ σε περιπτώσεις µονοκαλλιέργειας ή µίας και µοναδικής εκτροφής. Προφανώς όσοι δηλώνουν περισσότερους κωδικούς στο ΟΣ∆Ε θα πολλαπλασιάσουν τα στρέµµατα/κεφάλια µε τα αντίστοιχα ποσά του πίνακα για να βγάλουν την Τυπική τους Απόδοση.
Τυπική Απόδοση και Προϋπολογισµός Φακέλου
Γενικότερα το ύψος του προϋπολογισµού του φακέλου µπορεί να φτάσει έως τα 150.000 ευρώ στα Σχέδια Βελτίωσης. Μπορεί να φτάσει όµως έως τα 250.000 ευρώ εάν η Τυπική Απόδοση της εκµετάλλευσης είναι ίση τουλάχιστον µε το 25% του ποσού της επένδυσης. Για παράδειγµα για µία επένδυση των 200.000 ευρώ, ο ενδιαφερόµενος πρέπει να έχει Τυπική Απόδοση εκµετάλλευσης ίση τουλάχιστον µε 50.000 ευρώ και για να φτάσει το µέγιστο των 250.000 ευρώ θα πρέπει να έχει 62.500 ευρώ Τ.Α.
Τυπική Απόδοση και Μοριοδότηση
Σύµφωνα µε τα κριτήρια µοριοδότησης, οι εκµεταλλεύσεις µε τυπική απόδοση έως 16.000 ευρώ θα λάβουν 2,5 βαθµούς, άνω των 16.000 ευρώ και έως 25.000 ευρώ 3,5 βαθµούς και εκµεταλλεύσεις άνω των 25.000 ευρώ τυπικής απόδοσης θα λάβουν 5 βαθµούς. Επιπλέον οι εκµεταλλεύσεις πάνω από 15.000 ευρώ Τυπικής Απόδοσης που το σύνολο των αιτούµενων επενδύσεων δεν ξεπερνούν 4πλάσιο Τ.Α. θα πάρουν 17 βαθµούς. Για τις πιο µικρές µονάδες δεν θα πρέπει να ξεπερνά η επένδυσή τους τα 60.000 ευρώ.
Σε εννέα παραγωγικές ομάδες χωρίστηκε το περιφερειακό κριτήριο βαθμολογίας που δίνει έως 15 βαθμούς ένταξης
Σε 9 κατηγορίες παραγωγικών κλάδων, χωρίστηκαν τα περιφερειακά κριτήρια προτεραιότητας στα Σχέδια Βελτίωσης, σύµφωνα µε το ρεπορτάζ της Agrenda. Πρόκειται για το κριτήριο µοριοδότησης µε τίτλο «Περιφερειακές Επιλογές» που δίνει έως και 15 µόρια στον υποψήφιο δικαιούχο. Αναλυτικότερα η κάθε περιφέρεια έλαβε την εξής λίστα από τις αρµόδιες αρχές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης:
1) Κηπευτικά, επιτραπέζιο αµπέλι, σταφίδα, µανιτάρια.
2) Αροτραίες καλλιέργειες.
3) Αιγοπροβατοτροφία.
4) Οινοποιήσιµο αµπέλι, ελιά, µαστίχα.
5) ∆έντρα (πλην ελιάς).
6) Λοιπή κτηνοτροφία.
7) Μελισσοκοµία.
8) Ανθοκοµία, αρωµατικά φυτά.
9) Λοιπές καλλιέργειες.
Σε κάθε µία από αυτές τις κατηγορίες, οι περιφερειακές αρχές έβαλαν έναν συντελεστή βαρύτητας, ο οποίος έπρεπε να ισούται µε 100, 95, 80, 75, 60, 55, 40, 35 και 20. Ο κάθε συντελεστής χρησιµοποιήθηκε µόνο µία φορά και ως εκ τούτου κάθε παραγωγικός κλάδος απέκτησε άλλη βαρύτητα. Για παράδειγµα αν µία περιφέρεια έβαλε το «100» στις αροτραίες καλλιέργειες και το «20» στη µελισσοκοµία, τότε ένας βαµβακοπαραγωγός θα πάρει από το περιφερειακό κριτήριο 15 µόρια (1×15) και ένας µελισσοκόµος µόλις 3 µόρια (0,20χ15).
Ευελιξία για τα όµορα αγροτεµάχια
Εν τω µεταξύ, συνεχίζονται οι «ζυµώσεις» στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης µετά το τέλος της διαβούλευσης, µε τις περισσότερες παρατηρήσεις να έχουν να κάνουν όπως έχει καταγράψει η Agrenda σχετικά µε το εύλογο κόστος των αγροτικών µηχανηµάτων. Παράλληλα, υπάρχει η πεποίθηση πως τελικά θα υπάρξει κάποια ευελιξία σχετικά µε το ζήτηµα της επιδότησης αγοράς όµορων αγροτεµαχίων και δεν θα ισχύσει ο αυστηρά νοµικός όρος που λέει ότι πρέπει τεχνικά το ένα να ακουµπάει το άλλο. Πιο πιθανό είναι να τεθεί ένα χιλιοµετρικό όριο απόστασης ανάµεσα στις πλευρές των δύο αγροτεµαχίων, όπως έχει προτείνει η ΕΘΕΑΣ. Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζει και η πρόταση του Παραρτήµατος ∆υτικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤΕΕ, η οποία ζητά από το ΥΠΑΑΤ να µπορούν οι Νέοι Αγρότες να επιδοτηθούν για την αγορά αγροτεµαχίων ανεξαρτήτως αν είναι όµορο ή όχι στο δικό τους.
∆εδοµένο επίσης µοιάζει να είναι πως θα επενεξεταστούν αρκετές πτυχές όσον αφορά τα εύλογα κόστη, καθώς και στο µέγιστο ποσό που θα επιτρέπεται συνολικά για την αγορά αγροτικού εξοπλισµού (έχει οριστεί στα 130.000 ευρώ). Από την άλλη δεν αναµένεται να υπάρξουν αλλαγές ούτε όσον αφορά τα ποσοστά ενίσχυσης, ούτε και στο µέγιστο ποσό προϋπολογισµού ανά φάκελο (250.000 ευρώ).
Όπως και να έχει πάντως, στόχος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι να βγει στη δηµοσιότητα η τελική πρόσκληση στα τέλη του Φεβρουαρίου. Μετά αναµένεται να ακολουθήσει η προδηµοσίευση του προγράµµατος Νέων Αγροτών 2023, η οποία θα γίνει σε κάθε περίπτωση πριν το άνοιγµα των φετινών αιτήσεων ΟΣ∆Ε. Υπενθυµίζεται πως το ίδιο το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει αναφέρει γραπτώς προς τις ευρωπαϊκές αρχές στο Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ πως φέτος θα υπάρξει πρόσκληση για Νέους Αγρότες αλλά και ακόµη µία προκήρυξη Σχεδίων Βελτίωσης.
Πηγή: www.agronews.gr
