Μια σημαντική αύξηση του αριθμού των αγροτών ειδικού καθεστώτος που περνούν πλέον στο υποχρεωτικό άνοιγμα βιβλίων δείχνουν τα οικονομικά αποτελέσματα αρκετών αγροτικών εκμεταλλεύσεων έπειτα από τις μεγάλες διακυμάνσεις τις οποίες κατέγραψαν οι τιμές σε αρκετά αγροτικά προϊόντα μέσα στο 2022.
Πιο αντιπροσωπευτική είναι η περίπτωση των ελαιοπαραγωγών, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν μια μεγάλη μερίδα αγροτών ειδικού καθεστώτος λόγω της δομής των εκμεταλλεύσεων, αρκετοί εκ των οποίων είτε ξεπέρασαν είτε πρόκεται να ξεπεράσουν το σύνορο των 15.000 ευρώ τζίρου που βάζει ο υφιστάμενος κανονισμός ως όριο για την υποχρεωτική ένταξη σε καθεστώς βιβλίων.
Με την τιμή για το ελαιόλαδο στα 5,30 ευρώ το κιλό, κάποιος με παραγωγή 3 τόνων ελαιολάδου βρίσκεται στην περιοχή των 15.900 ευρώ, όταν πέρυσι για την ίδια ποσότητα, ο τζίρος του θα ήταν μεταξύ των 10.000 και 11.000 ευρώ.
Αντίστοιχα παραδείγματα εντοπίζονται και σε καλλιέργειες όπως το σκληρό σιτάρι με παραγωγούς που πούλησαν στα 47 με 50 λεπτά το κιλό έναντι των 25 με 30 λεπτών το 2021.
Ωστόσο, δεδομένου ότι η προθεσμία αλλαγής καθεστώτος έληξε στις 30 Ιανουαρίου και και η λεπτομέρεια αυτή διέφυγε από αρκετούς παραγωγούς, καθώς επίσης και του γεγονότος ότι δεν άλλαξε αυτό καθαυτό το μέγεθος και η δυναμική των εκμεταλλεύσεων, δίνονται αφορμές ώστε να ξεκινήσει μια συζήτηση γύρω από την πιθανότητα παράτασης στην προθεσμία επιλογής καθεστώτος ή από την εξαίρεση των παραγωγών να προβούν σε αυτό ειδικά για την φορά.
Ένα εκπρόθεσμο άνοιγμα βιβλίων συνεπάγεται τσουχτερά πρόστιμα τα οποία ξεκινούν από 400 ευρώ, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις καθίσταται μια διαδικασία με απαιτητικό γραφειοκρατικό φόρτο και μπέρδεμα με τους εμπόρους και τα τιμολόγια που είχαν εκδοθεί. Μάλιστα, σε περίπτωση που πιαστεί κανείς στον έλεγχο από την ΑΑΔΕ, τότε η καμπάνα ξεκινά από τα 2.500 ευρώ. Επιπλέον, για αρκετές μικρού μεγέθους εκμεταλλεύσεις η παραμονή σε καθεστώς βιβλίων συνεπάγεται μια απαιτητική μηχανογραφική οργάνωση (πλέον υπάρχει και η απαίτηση τήρησης ηλεκτρονικών βιβλίων ή ανάρτησης στο MyData τυχών εμπορικών πράξεων εντός 24ώρου), δυσανάλογη του οικονομικού τους δυναμικού.
Σύμφωνα με τον ειδικό φοροτεχνικό, Γιώργο Παπαδημητρίου, ο οποίος πρόσφατα αρθρογράφησε στην Agrenda για τις επιπτώσεις μη ανοίγματος βιβλίων, «είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και κοστοβόρο, να επιλέξει συνειδητά ο οποιοσδήποτε να µην ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ».
α) Πρέπει να κάνει ένταξη στο κανονικό καθεστώς µε ηµεροµηνία 01/01/2021, (πρόστιµο 102,40 ευρώ).
β) Πρέπει να υποβάλλει τρεις (3) περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ για το 2021, για το Α’, Β‘ και Γ’ τρίµηνο, (πρόστιµο 102,40 ευρώ x 3 = 307,20 ευρώ).
γ) Σε περίπτωση που έχει πουλήσει προϊόντας παραγωγής του, επειδή η αγορά έγινε µε παραστατικό εκδοθέν από την πλευρά του αγοραστή (τιµολόγιο αγοράς) και σε συνεννόηση µαζί του, θα πρέπει να εκδώσει είτε τιµολόγιο πώλησης σε αντικατάσταση, είτε συµπληρωµατικό τιµολόγιο και να χρεώσει στον προµηθευτή του τον αναλογούντα ΦΠΑ.
Οι παραπάνω ενέργειες θα του κοστίσουν 409,60 ευρώ σε πρόστιµα, συν κάτι «ψιλά» σε προσαυξήσεις (η κάθε υποβολή έχει αυτοτελές πρόστιµο 102,40 ευρώ), ενώ αν κάποιο ή κάποια από τα ΦΠΑ είναι χρεωστικά, τότε το αυτοτελές πρόστιµο εκτοξεύεται στα 250 ευρώ πλέον προσαυξήσεων και χαρτοσήµου.
Όσοι αγρότες ειδικού καθεστώτος εισέρχονται πλέον στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καλούνται να διαχειριστούν ακόμα μια απαίτηση, η οποία έχει να κάνει με τις δηλώσεις πωλήσεων στο MyData. Από την 1η Ιανουαρίου του 2023, περιπτώσεις παραγωγών οι οποίοι πουλάνε την παραγωγή τους εκδίδοντας οι ίδιοι τιµολόγια πώλησης επιβαρύνονται µε νέες «µηχανογραφικές απαιτήσεις», αφού θα χρειαστεί να αναρτούν τα τιμολόγια πώλησης την αµέσως επόµενη ηµέρα της έκδοσης τους στο MyData. Προκειµένου να ρυθµίσουν την υποχρέωση αυτή, έχουν στη διάθεσή τους τρεις επιλογές, η μια πιο σύνθετη από την άλλη. Οι τρεις επιλογές περιορίζονται στην ενεργοποίηση της περίφηµης τιµολογιέρας, την αυτοτιµολόγηση από πλευράς αγοραστή και στην έκδοση χειρόγραφων τιµολογίων µε τον «πατροπαράδοτο» τρόπο, τα οποία όµως θα πρέπει µέσα σε 24 ώρες να δηλώνονται στο MyData.
